Nae
umnaw raveih kya Bawipaw kya-e daenaw, lungpawnaw, ngaengannaw te
hythuanaw tuh nae tungvaw la um vae sah! Pachia nynh thaw oun ccih zah
atunin cia hiin hoynaw te oun cciakhae zah a thawccinaw kya oun nungbua
paw elan Pachia min ka thehoysah. Ah beik oh paw Pachia hynh pawcihtemou
ah ny oh cipaw te
asekuhlante kae zei paw Zotung uno`ae nynh na la riabua ccaw oh cite
atu email kyate kae ky oh. Na rianaw oh kya Bawipaw nynh Thyaa Muisaw
pangkhaenaw liate thaethyanaw te lawkuthyanaw ae la pya vae oh sah.
Nae uno Pepaw
Ah beik oh paw
ah Pachia
Aening
kriccaw`ae nynh ah beik oh paw Pachia tuh
ccangpaw beiknaw a beik`ae paw mih pachia te alokuh lei paw Pachia nynh
thua. Ccangpaw beiknaw a beik`ae paw mih pachia tuh raepaw pachia, ahy sue lei
paw pachia, ccungccaw kyate pachia lang a tang a ci`ae paw pachia, thing te
lung pachia, khuanin te sawpaw awsi`ae pachia, ccungccaw nynh raeku paw pachia
phin nynh thua.
Aening
kriccaw`ae nynh ah beik oh paw Pachia
tuh raetu Pachia, ahiinpaw Pachia, tynre a cyihkhotu Pachia, teitei kya balyn a
um paw Pachia, marya anyhtu Pachia, seinaw a hua paw Pachia, aening kha
raeringte oun dooihtu Pachia te aening oun sungsah zah oun khumtu Pachia, te
aening bya oun pia cih paw Pachia nynh thua. Ah beik oh paw ah Pachia kong kha
Baebu nynh hynhte oun hopya.
1.
Raetu
Pachia (God, the creator)
Ah
beik oh paw Pachia tuh raetu Pachia nynh thua cipaw Amaw toulou nynh Baebu
kyate oun nysaku. Pachia Amaw nynh tynre balyn a rae cipaw kha Amaw ccaccei
nynh aening kha oun nysah. “Athotakaw lya Pachia nynh vawran te laephi hynh a
rae” cite Genesis 1:1 kya oun hopya. Raepaw uccaw`ae hynh Amaw nynh a rae lei
paw um khyh cite Johan 1:3 kya bua hopya. Pawpaw balyn tuh Amaw liate nynh rae
athua cite Kolosa`ae 1:16 kya bua oun hopya. Sam 148:1-6 kya do lanze, vawccungccaw`ae, vawbawi`ae, khuanin, sawpaw,
awsi`ae te vawran kya um paw tui`ae kha Pachia thehoysah lan hy athua. Batue 5
kya, “Kha-e uccaw`ae kha kawpya zah a rae keicccu, Bawipaw min kha thehoysah oh,”
cite a ho. Tukkeiccu Baebu nynh Pachia tuh raetu Pachia nynh thua cipaw
ccaerarihlan oun hopya. Nang te kae oun raetu paw Pachia kha na hiinnaw kya na
nyh ccaccing vae ta?
2.
Ahiinpaw
Pachia (Living God)
Pachia
tuh ahiinpaw Pachia athua keiccuze Aning tuh a rae kho, a cyih kho, a muih kho,
a nyh kho paw nynh thua. Sam 42:2 kya, “Ka hiinnawmuisaw nynh Pachia kha a haw,
ahiinpaw Pachia kha a haw” a ci. Jeremiah 10:10 kya, “Thuaslama Bawipaw tuh
ahmepaw Pachia nynh thua; Aning tuh ahiinpaw Pachia te zungzae-atynpaw
Siapharan nynh thua,” a ci. Denia 6:20-23 kya, Derias siapharanpaw nynh Denia a
ko lya ze a ho paw tuh: “Denia, ahiinpaw Pachia seepaw, pei rya na lawpya paw
na Pachia nynh chincceih`ae kyate nang kha ae thua kho ta?” a ci. Derias
siapharanpaw hynh ahiinpaw Pachia a beik paw thua lei paw, thuaslama Denia nynh
a beik paw Pachia tuh ahiinpaw Pachia nynh thua cipaw Pachia nynh a nysah.
Matthai 16:16 kya, Simon Piter nynh Bawipaw Jesu kha, “Nang tuh Kri, ahiinpaw
Pachia Ccapaw nynh na thua” a ci. 1Thesalon 1:9 kya, Paul nynh Thesalon
kriccaw`ae a hopya`ae paw kya, “… te hiin zah ahmepaw Pachia, …” a ci. Tukeiccu
ah beik oh paw ah Pachia tuh ahiinpaw Pachia nynh thua. Ahiinpaw Pachia nynh ka
beik cipaw nykute na hiin vae tou?
3.
Tynre-cyihkhotu
Pachia (Omnipotent
God)
Genesis
1:3 kya, “Oute Pachia nynh, ‘Awnaw um sah’ a ci; te awnaw a um.” Pachia tuh hung a ho mawte a um loh lei paw
kha phe a um sah kho paw Pachia nynh thua. Genesis 1:9 kya, “Oute Pachia nynh,
‘Vawran zakaw e tui`ae tuh sankheit lan pynkheihlan sueluakuh`ae sah, te lae
rou tuh langkuh sah,’ a ci; te tuhte acikuh. A rae paw kha kaw hung pya zah a
ho hawte a cyisaku kho. Tynre acyihkhotu Pachia nynh thua. Luka 1:37 kya,
“Pawccecize Pachia ryte tuh athuakholeipaw um lan khyh,” a ci (Matthai 19:16
khate dokhia). Nang te kae hanlan cyi kho lei lan paw patae a um, thuaslama Pachia
hanlan tuh athuakholeipaw um khyh cipaw Baebu nynh oun nysah. Tuhte tynre
acyihkhopaw Pachia kha na doliaku lanze na hanlan ae cyipah kho. Doliaku tua.
4.
Tynre-nyhtu
Pachia (Omniscient
God)
1King
8:39 kya, … milu raveih kha a cyisanaw balyn thyhte pyaru, kha-e paw a thinlung
kha na ny (pawccecize ccungccaw ccaaw`ae balyn thinlung kha Nang makhae nynh na
nyh) a ci. Pachia tuh ccungccaw balyn thinlung marya anyhtu nynh thua. Jeremiah
17:9 kya bua do lanze, ‘Pawpaw balyn laeze thinlung tuh aciruh hua paw nynh
thua; myaryamaw athah-aruhpaw nynh thua; Hung nynh mou a nyh kho? Ccungccaw
miakaw a cyisanaw thyhte pyaru khylan, Kae, Bawipaw tuh thinlung kha ka zaah,
tuanaw kha ka syntaw’ a ci. Pachia tuh ccungccaw thinlung marya a nyhtu nynh
thua. Sam 139:1-4 kya do lanze, ‘Pou Bawipaw, Nang nynh phe nae zaah zah phe
nae ny. Ka dahungnaw te ka thokunaw kha na ny; ka tuanaw kha asawpi lante na
thaethya. …ka lae kya bya kawkheit san na ny lei paw um khyh, dotua, pou
Bawipaw, Nang nynh kha-e kha khaleih na ny’ a ci. Amaw malang alangkuh lei paw
rae paw uccaw pawsang um khyh, … Amaw malang pawpaw balyn tuh raerae alangkuh
(Hebru 4:13). Na ccia na umnaw kya Pachia nynh riri yn muih zah yn ny cipaw
nykute na hiin ta? Pawcce hyngbya ah ho oh zah ahoyleipaw tuanaw te ryalaw lan
ah paccyngku oh!
5.
Teiteibalyn-umpaw
Pachia (Omnipresent
God)
Sam
139:7-10 kha ria lanze, ‘Na Muisaw kyate teilang mou ka cceih kho cih? Tukhyhze
Na umnaw kyate teilang mou ka ccue kho cih? Vawran lang ka kaethung ze, Nang
tuinkya na um; ka ikhung kha hell kya ka raeku ze, dotua, Nang tuinkya na um’ a
ci. Teiteibalyn Pachia po a um paw nynh thua cipaw oun nysah. Amos 9:2-4 kya, “Hell
kalan phetua lan akhu thaeku`ae zemah tuin kyate ka kuit nynh minmin kha a laah
cih`ae; vawran kalan cia a kae thung`ae zemah tuin kyate minmin kha ka sah bung
cih`ae; …. rili alaethy kyakhe ka mitmuihnaw kyate a reku`ae zemah tuin kyate
fupaw kha kaw ka pya cih zah minmin kha a tei cih`ae’ cite a ho. Pachia tuh
teiteibalyn a um keiccu aening kha phe oun muih kou, oun muih lei naw laephi
vawlan, vawran zakaw um khyh; innvaw kya thuasah, laanpi kya thuasah, beik-inn
kya thuasah, ryalawnaw kya thuasah Pachia a um cipaw nyte ah hiin oh aho khaw.
6.
Aening
oun sungsatu Pachia
(God, who loves us)
Pachia
nynh aening misei`ae hynh oun sungsah cite ho lanze, ccungccaw abang hanlan
zynlan-umpaw bya lo khyh, thuaslama Baebu kya Pachia nynh oun sungsah cipaw
ccaerarihlan muih lan a um. “Pawccecize, hunghungzema Pachia Ccapaw a zyn paw
tuh aro vae khyh ccaw, thuaslama zungzae hinnaw a hoi ccaw cite, Pachia nynh
laephi ccungccaw`ae kha myarya a sungsah pawte a hoithypaw a Ccapaw kha oun
pya” (Johan 3:16). A hoithypaw a Ccapaw pyanaw cite Pachia nynh aening hynh oun
sungsah cipaw e Baebu nynh oun hopya. “Thuaslama aening tuh misei`ae ah thua
cciamang lya oh, Kri nynh aening hanlan achi paw tuh Pachia nynh aening kha
pawcih nynh oun sungsah cipaw oun langsapyaku” (Rom 5:8). Nung te paaw nynh tuh
a ccouseikuh paw ccaaw kha sungsah leite a um kho. Thuaslama sungsah lan ah
ngaekuh lei oh paw aening kha Pachia nynh oun sungsah. Halleluia! “… laephipi kya a um`ae paw Amaw a
ccungccaw`ae (Jesu a zyn`ae paw) kha sungsah`ae zah athangnaw cia minmin kha a sungsah`ae,” (Johan
13:1b). Tuhte aening oun sungsah paw Pachia kha nang so na sungsah ru tou? Na
sungsah ccaccing tou? Ka sungsah cite na nykunaw um tou?
7.
Seinaw
a hua (fua) paw Pachia
(God, who hates sin)
Sam
5:4-5, “Pawccecize Nang tuh athah-aruhpaw kya a lungrythua paw Pachia na
thuakhyh, ahoyleipaw mah na kya umbua lan khyh. Apokuh paw mah na malang thadyn
lan khyh; hoyleinaw ryalahtu`ae balyn kha Nang nynh na fua`ae.” Pachia tuh a
sungsah thya paw te a fua thya paw Pachia nynh thua. Provab 6:16-19 kya do
lanze, “Hynh-e uccaw phin taruh hynh
Bawipaw nynh a fua, athua, Amaw hanlan luathua-aeuilan-umpaw uccaw phin sari a um: A tangsakuh paw
ngawdopaw (mitmae), a hyng paw lae, seinawhoileipaw chii lua sah paw (a theih
paw) kuit, athah-aruhpaw paccynkunaw a tua paw thinlung, ahoyleipaw kalan
khyrang te a ccue paw ccu, hyngbya a ho paw ahmeleipaw ccaekia, te uteno`ae laku
lunglokuleinaw ccacivua paw.” E Baebu hynh do lanze, (1) mitmae, (2) lae, (3)
kuit, (4) thinlung, (5) ccu, (6) ccaekia, (7) ccaci vua paw ccungccaw cite muih
lan a um.
Tukeiccu
seinaw tuh ccungccaw khung lang, amaw ccangte a um paw phin thuakhyh; seinaw
kong hynh ho lan vae ze, seinaw tuh ccungccaw te pei atuedekuh paw phin nynh
thua; ccungccaw nynh a cyi paw, a law paw, a ho paw te asekuh paw nynh thua. Na
khalang munglae nynh a ho paw kha Pachia nynh a fua paw thua ta? Na thinlung
nynh a tua paw te na kuit na ccu nynh a law paw te a rae paw kha Pachia nynh a
ry paw thua ta cipaw pei tuakute ah hiin lan oh paw nynh thua. Seinaw hynh
Pachia nynh a fua cipaw nyte ah hiin lan oh accan khaw?
8.
Aening
oun dooihtu Pachia
(God, who cares for us)
Sam
23:1-6 kya do lanze, Bawipaw Pachia tuh Amaw a zyn paw ccungccaw hanlan
tuurintu nynh thua cipaw muih lan a um. “Bawipaw tuh kae yn rintu paw ka tuurin nynh thua; kae tuh ka ho ka bou vae lan
khyh. Ahingpaw rangpaw kya kamaw kha yn huesaku; daebabipaw tui king langkhe yn
cciakhae. Ka hiinnawmuisaw kha bua yn nungthui; Amaw min hanlan dingnaw laanpi
kyakhe yn cciakhae. Athua, chinaw mynglyh kya-e hunghua kya po ka ccia zemah
runaw kha ka rih vae lan khyh; pawccecize Nang tuh kamaw ryte na um, Na
tungbang te na hoitang nynh kamaw kha ngae-yn-ngansah. Ka rhaw`ae umnaw malang
ka malang khe ccaboi kha nae paccyngpya. Ka lu kha satho nae thuh, ka banang
tuh paepaelui. … Thanccingte hoynaw te ngaethya-umsanaw nynh ka hiin she balyn
kya kamaw kha yn zuiding cih; te kae tuh Bawipaw’ inn kya zungzae ka um vae
cih.” Bawipaw Jesu tuh aening oun rintu tuurin hoypaw nynh thua. “Ka Paaw nynh
kamaw hynh yn nyh zah kae nynh mah ka Paaw kha ka ny hawte, ka tuu`ae kha ka
ny`ae, te ka tuu`ae nynh mah kamaw kha oun ny`ae,” a ci (Johan 10:14; 1Piter
5:7 kha dokhia). Aning tuh nanning hanlan a tua paw athua keiccu, nae
lungriathaenaw balyn kha amaw tungvaw khaleih ah oh.
Pachia
nynh oun sungsapaw hynh na ei kho lan khyh, athangnaw cia oun sungsah. Pachia
nynh oun dooihnaw hynh mah na ei kho lan khyh, atunin cia raeringkute oun
dooih. Ah hanlan ahobou paw miakaw marya oun khangpya, oun pya. Ahiinpaw
Pachia, tynre-cyihkhotu Pachia tuh kae yn sungsatu te yn dooihtu athua keiccu
kae tuh ka ngaengan.
9.
Ah
sei oh ze a thinlungccih paw Pachia (God, who grieves if we sin)
Ahmaw
te ase-arawkuh lei paw ccungccaw tungvaw kya ccankhakheit acyiku ze, tuh-e paw
hawte tuh ah teeing bua khyh oh zah ah ccisah bua kho khyh oh. Ahmaw te asekuh
paw ccungccaw kya yn cyikuh paw uccaw kya vae tuh ah khangsa bua vae oh, ah
ccisah bua vae oh. Aening (zyntu ccaccing`ae) nynh ah sei oh paw kya Pachia a
thinlungccih bua. Pawccecize aening tuh a Ccapaw Jesu zynnaw liate Amaw
ccaaw`ae ah thua vae oh keiccu nynh thua. Amaw a ccungccaw`ae ah thua vae oh
keiccu nynh thua. Genesis 6:5-6 kya do lanze, laephi vawlan ccungccaw’ seinaw
(hoyleinaw) tuh le zah a thinlung kya a tuakunaw`ae eenaw miakaw tuh po
ahoyleipaw nynh thua cipaw Bawipaw nynh a muih tuh, laephi vawlan ccungccaw a
rae paw elan Bawipaw tuh a ngaethah zah a thinlung kya thinlungccih. Amaw
muinsan alo lante a rae paw ccungccaw nynh yn sei vae ze, Pachia a
thinlungccih, a ngaethah. A Ccapaw Jesu Kri chii te a re vae paw zyntu ccaccing
nynh yn sei vae ze, Bawipaw a thinlungccih, a ngaethah. Zyntu kya po yn umkhae
paw Thyaa Muisaw mah a ngaethah (Efesa 4:30).
Ahoypaw
ccaaw nynh a nung te a paaw mih thinlung ccisah ry khyh. Ka nung ka paaw a
lunghoynaw lan cite thawte a zuakuh, mih ry paw kha cyipya lan a zuakuh. A
cyipya kho`ae ze a nung a paaw mih lunghoy zah amaw mah a lunghoy, a lungpaw.
Uteno`ae, aening zyntu`ae so oun khumtu Bawipaw Jesu a lunghoysah paw ah thua
oh tou? Paaw Pachia lunghoysah lan ah paccyngkuh oh tou? Ahmawteahmaw tou ah
lunghoysakuh oh? Pachia nynh a ry lei paw bya ho paw thuasah, cyi paw thuasah,
te a ry paw cyi leite um paw thuasah Bawipaw a thinglungccisah cipaw hynh nyh
thya oh sih. Pawcce kriccaw`ae nynh zynleitu`ae nawccaw lei paw hei ze ah cyi oh?
Pachia a thinlung ka ccisah cipaw nyhkuh oh sih.
10. Aening bya oun pia cih paw Pachia (God, who will judge us)
“Te
pyn kha theih kho zah hiinnawmuisaw a theih kho lei`ae paw kha la rih nan oh;
thuasalama hiinnawmuisaw te pyn kha paryhte hell kya aroh kho paw raw kha la
rih oh” (Matthai 10:28). “Akonglang khaleih athangnaw hynh thae tua oh sih:
Pachia rawrih lah a kawpyapaw`ae kha zui, pawccecize hynh-e tuh ccungccaw elan
abalyn nynh thua vae. Pawccecize aphirute cyipaw
uccaw miakaw akhunglante, ahoypaw zemah ahoyleipaw zemah ryalaw miakaw kha
Pachia nynh byapianaw kalan marya yn thuakhae cih” (Phunghotu 12:13-14).
Ccungccaw miakaw kha cyi paw ryalaw miakaw hanlan Pachia nynh bya oun pia cih.
Tuhte byapia lan paw byapiatu tuh Bawipaw Jesu Kri nynh thua. “Pawccecize Paaw
nynh hung ccungccaw sanmah byapia khyh, thuasalama byapianaw miakaw kha Ccapaw
kalan khaleih a ah” (Johan 5:22). 2Timote 4:1 kya do lanze, Amaw yn langkunaw
kya te a peenaw kya, ahiin`ae paw te achih`ae paw kha byapia cih paw tuh
Bawipaw Jesu Kri nynh thua cipaw muih lan a um.
Uteno`ae,
Bawipaw Jesu tuh aening oun sungsatu, thaw-ounccihtu te oun khumtu nynh thua.
Oun sungsanaw te thaw-ounccinaw kha pawlangrialeite na um kho, tukhyhze lungtuate
a thawccinaw kha na lawkuh kho. Amaw kha na vua kho, ry leite na um kho. Amaw
kha na zyn kho, na ccou kho. Zynnaw te Amaw a lawkuh`ae paw, Amaw lehkhan`ae
paw tuh Amaw ryte umkheih lan bya oun kinpyaku. Halleluia! Atulya Amaw peki
leite um`ae zah ccyh nynh a liataw vae`ae paw tuh chinaw a sungsah`ae paw thua
zah nyathuakou byapianaw te nynh a tungkuh vae cih`ae. Te zyntu`ae ah ryalaw
mah bya oun pia cih. Maethya te Amaw tungku lan paw tuh lungryccing kho ngaw
zaw ta? Pachia nynh bya oun pia cih cipaw nykute ah hiin lan oh ccan khyh ta?
Kri kya,
Nae uno Pepaw